یکی از وجوه فیلم‌های سینما لوکیشنی است که فیلم در آنجا ضبط می‌شود. انتخاب لوکیشن می‌تواند برآمده از نگاه تبلیغات گردشگری نیز باشد. در بدیهی‌ترین حالت، مکانی که داستان فیلم در آن رخ می‌دهد، می‌تواند تبدیل به یک مقصد توریستی بشود. خواه این مکان قلعه‌ای تاریخی باشد و یا کافه یا پاساژ مدرن. در خصوص فیلم‌هایی که در تهران تصویربرداری می‌شوند مکان نقش پررنگی در فیلم و فیلم‌نامه‌ها ندارد، چراکه بیشتر بر کوچه‌های بی‌نام‌ونشان تأکید شده است. اما فیلم‌هایی که در استان‌ها و شهرهای دیگر ساخته‌شده‌اند، خواسته یا ناخواسته مکان نیز در آنها نقش پررنگی داشته و سبب رونق گردشگری شده است.
بیشتر بخوانید : گردشگری در تایلند : تفریحی ترین کشور جهان
سینمای بریتانیا و گردشگری
در ابتدا به سراغ سردمدار فیلم‌های شهر محور یعنی سینمای بریتانیا می‌رویم و سپس فیلم‌های موفقی که در کشور با تکیه‌بر شهر و نماهای شهری ساخته‌شده‌اند را معرفی می‌کنیم.
بدون شک سینما در بریتانیا به‌شدت متأثر از فضاهای درون‌شهری است. مسئولان شهری نیز به‌خوبی بر پتانسیل بالای تبلیغات سینما آگاه هستند و برای کارگردانان به نام امکان ساختن فیلم در شهر را به‌راحتی مهیا می‌کنند. لوکیشن فیلم‌هایی مانند «هری پاتر»، «رمز داوینچی»، «غرور و تعصب» و از همه مهم‌تر لوکیشن فیلم‌های سینمایی و سریال شرلوک هلمز را به یاد بیاورید. بنا به گفته مسئولین شهر هرکدام تأثیر مستقیمی بر صنعت گردشگری داشته‌اند. تعداد بازدیدهایی که از قصر آلنویک واقع در نورث امبرلند شمال انگلستان که محل فیلم‌برداری مدرسه هاگوارتز در مجموعه فیلم‌های «هری پاتر» بود، با رشد بی‌سابقه‌ای از لحاظ گردشگری همراه شد.
تبلیغات گردشگری در سریال‌های ترکیه‌ای
علاوه بر بریتانیا کشور همسایه، ترکیه نیز ید طولایی در تبلیغات گردشگری توسط سریال‌ها دارد. یکی از دلایل سفر به ترکیه توسط ایرانی‌ها نیز تأثیری است که فیلم‌های ترکیه‌ای بر ذهن مردم گذاشته‌اند. ترکیه با ساخت سریال‌های طولانی‌اش بدون شک در معرفی جاذبه‌های توریستی کشور و جذب هرچه بیشتر گردشگر موفقیت چشمگیری داشته است. بسیاری از مردم کشورهای منطقه ازجمله کشور ما از طریق سریال‌های موفق ترکیه، این کشور را از نو شناخته و برای سفر به ترکیه راغب شدند. این تأثیرها به‌قدری زیاد است که باوجود تحولات سیاسی نظیر کودتا و ناامنی‌های اخیر بازهم تمایل به سفر به ترکیه وجود دارد.
از فیلم‌ها می‌توان بهانه گردشگری ساخت
ارتباط صنعت سینما و صنعت گردشگری، تاکنون به دو شکل صورت گرفته است. در اولین حالت، در فیلم‌نامه مکان به‌عنوان عنصری خاطره‌انگیز معرفی می‌شود. مکان‌های به خصوصی چون کافه‌ها، پارک‌ها ازاین‌دست مکان‌ها هستند. در سینمای ایران یک مثال خیلی خوب وجود دارد؛ رستوران شهرزاد در فیلم معروف «پری» ساخته داریوش مهرجویی نمونه اعلای چنین مکانی است. از اصفهانی‌های قدیمی که بپرسید نام رستوران شهرزاد را بر اساس فیلم پری مهرجویی می‌شناسند و می‌گویند نام این رستوران بعد از فیلم آقای مهرجویی سر زبان‌ها افتاد. کافه نادری نیز که سابقه چندین ساله و بالای نیم‌قرن عمر دارد نیز به مدد فیلم‌ها به‌عنوان مکانی توریستی برای علاقه‌مندان شعر و ادب معرفی شد. نام این کافه را در کدام فیلم شنیده‌اید؟
آقای مصر در سینما
حالت دوم درگیری سینما و گردشگری بدین‌صورت است که مکان به‌عنوان یک مؤلفه نمایشی و در حد یک شخصیت اثرگذار خود را در درون فیلم‌نامه نشان می‌دهد. لوکیشن در فیلم بسیار نقش حیاتی و غیرقابل‌حذفی دارد، بر روی شرایط بازیگران اصلی اثر می‌گذارد و درجاهای سبب تعلیق فیلم نیز می‌شود. چنین لوکیشن‌هایی را نمی‌توان از درون فیلم حذف کرد و در صورت جابه‌جایی کل فیلم عوض می‌شود. بهترین نمونه برای این اتفاق، فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک» است. پس از اکران فیلم میر کریمی روستای نسبتاً ناشناخته و گمنام مصر سرنوشتش زیر و رو شد و فیلم با معرفی کویر مصر و روستاهای اطرافش، به معرفی این منطقه به مردم سرعت داد.
و اما اژدها وارد می‌شود!
فیلم «اژدها وارد می‌شود» ساخته مانی حقیقی بدون تردید یکی از موفق‌ترین و بهترین مثال‌هایی است که می‌توان در خصوص پیوند سینما و تبلیغات گردشگری شاهد آورد. این فیلم با بهره‌گیری از ویژگی‌های منحصربه‌فرد طبیعت بار اساسی خود را بر دوش جزیره اسرارآمیز قشم می‌گذارد و از قشم مکانی رازآلود و دست نیافتی می‌سازد. تصاویری که از قشم بر پرده سینما به تصویر کشیده می‌شود هم در تاریخ جزیره قشم و هم در تاریخ سینمای ایران بی‌نظیر است، تصاویر با تکیه بر لانگ‌شات‌های بی‌همتا حسی خاص از جزیره قشم را به تصویر می‌کشد که مردم و حافظه‌شان را تا مدت‌ها درگیر خود می‌سازد.
نگاه تازه به این پیوند سینما و تبلیغات گردشگری
علاوه بر بهره‌ای که مکان به فیلم‌ها می‌رساند، یک فایده بزرگ‌تر برای مخاطبان گردشگر ایرانی و خارجی و نهایتاً صنعت گردشگری کشورمان نیز خواهد داشت و آن‌هم تشویق و تحریک برای رفتن و دیدن نمای خوبی که سینما در ذهن کاشته است. فیلم با فرصت کافی که در اختیار دارد، می‌تواند زیبایی‌های مکان را هرچه‌تمام‌تر نمایش دهد و بهتر از هر عکس و آگهی تبلیغاتی آژانس‌های مسافرتی مخاطب را به دل جزیره، روستا و یا هر مکانی که فیلم در آن ساخته‌شده است، ببرد و آن‌چنان مشتاقش کند که دنبال نام دقیق مکان‌هایی که در فیلم دیده است باشد. تورهای گردشگری با تکیه‌بر چنین فیلم‌هایی می‌توانید جذابیت سفر برای مردم ایجاد بکنند جذابیتی که سبب رونق گرفتن کسبوکار آنها می‌شود.
نویسنده میهمان: جمال احمدی
