دایرکت دبیت یا پرداخت مستقیم یکی از روش‌های نوین پرداخت آنلاین است که به‌طور گسترده در کشورهای توسعه‌یافته مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران، آگاهی از این روش هنوز در حال رشد است و نیاز به فرهنگ‌سازی و آموزش بیشتری دارد. پژوهش بازار پیمان در زمستان ۱۴۰۳ به بررسی نگرش و رفتار کاربران ایرانی در خصوص دایرکت دبیت پرداخته و نتایج ارزشمندی ارائه کرده است. این مقاله به تحلیل جامع این گزارش می‌پردازد و به بررسی فرصت‌ها، چالش‌ها و پتانسیل‌های توسعه این روش پرداخت در ایران می‌پردازد.
میزان آگاهی و استفاده از دایرکت دبیت در ایران
به گزارش آیمارکتور، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تنها ٪۳۷ از کاربران با دایرکت دبیت آشنایی دارند، در حالی که ٪۶۳ این روش پرداخت را نمی‌شناسند. این آمار بیانگر ظرفیت بسیار بالایی برای ایجاد آگاهی، فرهنگ‌سازی و آموزش در رابطه با دایرکت دبیت در ایران است. میزان آگاهی از دایرکت دبیت در سال گذشته ٪۲۱ بوده که امسال با رشدی چشم‌گیر به ٪۳۷ رسیده است؛ این موضوع نشان‌دهنده آینده‌ای امیدوارکننده برای این روش پرداخت در کشور است.
مقایسه روش‌های پرداخت آنلاین
در میان روش‌های پرداخت آنلاین، درگاه پرداخت اینترنتی پرکاربردترین روش است که تقریباً ۱.۵ برابر بیشتر از کارت به کارت استفاده می‌شود. دایرکت دبیت تنها سهم ٪۳/۳ از پرداخت‌های آنلاین روزمره مردم را دارد. این امر نشان می‌دهد که روش‌های شناخته شده‌تری مانند کارت به کارت و پرداخت اینترنتی همچنان بیشترین استفاده را دارند، در حالی که شیوه‌های جدیدتر مانند دایرکت دبیت نیاز به معرفی و فرهنگ‌سازی بیشتری دارند.
خریدهای آنلاین پرتکرار
خریدهای پرتکرار کاربران شامل خرید شارژ و بسته‌های اینترنت، سفارش غذا، خرید از سوپرمارکت‌ها و پرداخت قبوض است. همچنین، کرایه تاکسی اینترنتی و خرید انواع ملزومات مانند کالای دیجیتال و پوشاک در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این توزیع نشان می‌دهد که نیازهای روزمره کاربران بیشترین سهم را از تراکنش‌های پرتکرار دارند و دایرکت دبیت پتانسیل بالایی در این بخش‌ها دارد.
دلایل تمایل به استفاده از دایرکت دبیت در ایران
مهم‌ترین دلایل تمایل کاربران به استفاده از دایرکت دبیت شامل سرعت در پرداخت‌ها (٪۴۱.۶) و راحتی (٪۳۸.۲) است. همچنین، ویژگی یادآوری و فراموش نشدن پرداخت‌ها با ٪۱۹.۶ مورد توجه قرار گرفته است. این نتایج نشان می‌دهد که کاربران به دنبال روش‌های سریع، راحت و هوشمندتر برای مدیریت پرداخت‌های خود هستند.
نقش بانک‌ها و تبلیغات در پذیرش دایرکت دبیت
٪۲۲ از کاربران معتقدند که تشویق بانک‌ها می‌تواند به گسترش استفاده از دایرکت دبیت کمک کند، در حالی که ٪۱۵.۳ بر این باورند که تبلیغات گسترده می‌تواند نگرش مثبت‌تری نسبت به این سرویس ایجاد کند. این نتایج نشان می‌دهد که بانک‌ها و تبلیغات می‌توانند نقش کلیدی در فرهنگ‌سازی و پذیرش دایرکت دبیت داشته باشند.
تحلیل جمعیت شناختی
تحلیل جمعیت شناختی این پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت معناداری بین جنسیت، سن، تحصیلات و محل سکونت کاربران در نگرش‌ها و رفتار آن‌ها وجود ندارد. این موضوع بیانگر این است که دایرکت دبیت پتانسیل پذیرش گسترده در همه گروه‌ها را دارد.
چالش‌ها و فرصت‌ها دایرکت دبیت در ایران
در حال حاضر، دایرکت دبیت در ایران در مراحل اولیه پذیرش قرار دارد. مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی این روش پرداخت شامل نیاز به افزایش آگاهی عمومی، فرهنگ‌سازی و ارائه مشوق‌های مناسب است. با رفع این محدودیت‌ها و با تمرکز بر بهبود آگاهی و ارائه تخفیف‌ها و جوایز، می‌توان این راهکار را به یکی از روش‌های اصلی پرداخت در کشور تبدیل کرد.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دایرکت دبیت پتانسیل رشد و توسعه بالایی در ایران دارد. با توجه به نیاز کاربران به روش‌های سریع‌تر و راحت‌تر در مدیریت پرداخت‌ها، دایرکت دبیت می‌تواند به‌عنوان یکی از روش‌های اصلی پرداخت آنلاین در ایران شناخته شود. برای دستیابی به این هدف، نیاز به فرهنگ‌سازی، آموزش و ارائه مشوق‌های مالی است. همچنین، بانک‌ها و تبلیغات می‌توانند نقش مؤثری در پذیرش و گسترش این روش پرداخت ایفا کنند.
