فرید عطارزاده، در گزارش چاپ شده در شمارۀ 1119روزنامه هفت صبح مورخ 26 اسفندماه 1393 به بررسی هزینههای تبلیغاتی شرکتها و سازمانها و تجارت سررسید و تقویم در روزهای پایان سال میپردازد:
سازمانها و ادارات مختلف با نزدیک شدن به سال جدید، انواع و اقسام تقویم و سررسید را به چاپ میرسانند که بین 10 تا 100 میلیون تومان هزینه دارد، آیا چاپ این اقلام تبلیغاتی سودی برای سازمانها دارد؟
در روزهای پایان سال شاهد انبوهی از سررسید و تقویم در شرکتهای دولتی و خصوصی هستیم که با چاپ لوگوی خود آنرا به عنوان هدیه عید برای مشتریان خود ارسال میکنند و به نظر میرسد حتی نوعی رقابت و چشم و هم چشمی نامحسوس نیز در آن دیده میشود و گویا هر شرکتی که تقویم و سررسید چاپ نکند از قافله عقب میماند.
علاوه بر دیدگاه تبلیغاتی و بازاریابی این هدیه که خودش جای بحث دارد، تولید یک سررسید 100 تا 150 برگ از کاغذ مرغوب بین 8000 تا 40000 تومان هزینه دارد، حال موضوع مورد بحث این است با حجم انبوهی از شرکتها که بطور میانگین 1000 عدد از این سررسیدها را چاپ و توزیع میکنند تا چه حد در بحث برندینگ که حتی گاهی هدیه آنان بعنوان دفترنقاشی کودکان خردسال مورد استفاده قرار میگیرد، موفق خواهند بود تا این مبلغ خروج ارز توجیح داشته باشد!
طبق اعلام نوید.ع ناظر یکی از چاپخانههای تهران تیراژ زیر 1000 از طرف چاپخانهها به ندرت دیده میشود و قیمت سررسید بسته به اینکه تنها چاپ لوگوی روی جلد باشد و یا کاملا بطور اختصاصی تولید شوند متفاوت است ولی رقمهای 70، 80 میلیون تومانی بین سازمانها و ارگانها یک رقم نرمال است.
نظرات کارشناسان تبلیغاتی،منتقدان و فعالان در صنعت چاپ کاملا متفاوت است بطوریکه برخی این نوع تبلیغات را با وجود تبلتها و گوشیهای هوشمند منسوخ میدانند و برخی دیگر آنرا نسبت به هزینههای دیگر تبلیغاتی، کم هزینه میپندارند ولی منتقدان مجموع هزینههای چاپ این اقلام را جهت تبلیغات هنگفت میدانند و در سوی دیگر صاحبین صنایع چاپ و نشر آنرا تبلیغی موثر و به نفع این صنعت توجیح میکنند.
محمد کلاری عضو هیات مدیره اتحادیه چاپخانهدارها میگوید: این کار نوعی تبلیغات است و برای سازمانهای شناخته شده تاثیرگذار است و تعداد چاپخانههایی که سررسید و تقویم چاپ میکنند در این 10 سال به سه برابر رسیده است.
اما سعید کاسکو، کارشناس بازاریابی و تبلیغات در گفت و گو با هفت صبح در مورد چاپ این میزان سررسید توسط سازمانها نظر متفاوتی دارد و میگوید: شرکتهای بسیاری چاپ سرسید را کلا منتفی و یا قطع و میزان آنرا محدود کردهاند. و یکی از دلایل آنرا کاهش حاشیه سود شرکتها در چند سال اخیر عنوان کرد و گفت دیگر برای شرکتها به صرفه نخواهد بود که برای تبریک سال نو از چاپ سررسید استفاده کنند و حتی برخی شرکتها ترجیح میدهند این هزینه را به موسسات خیریه از قبیل محک و بهنام هدیه دهند.
از سوی دیگر هم یکسری از شرکتها هستند که از بستههای دیگری برای هدیه نوروزی استفاده میکنند که از نظر محتوا و قیمت کاملا متفاوت است. همچنین کاسکو از دیدهبانبازار درباره اینکه استفاده از سررسید کاهش پیدا کرده، ادامه داد: در حال حاضر استفاده از سررسید با وجود تبلت و تلفنهای هوشمند کم شده و به همین دلیل کمتر کسی برای نوشتن برنامههای روزانه از سررسید و تقویم استفاده میکند.
به گفته سعید کاسکو، کارشناس بازاریابی و تبلیغات در حال حاضر برخی از شرکتهایی که به چاپ سررسید دست میزنند، سعی میکنند با طراحی متفاوت و جذابیت، کاری کنند که گیرنده در صورت عدم استفاده نیز سررسید را نگاه دارد. آنها در تلاش هستند با تغییر اندازه و تنوع سایز ( مثلا قطع 7 اینچ ) هدیه کاربردی تر ارائه دهند.
گلدان و شیشههای مربای خانگی و غیره مواردی که آژانسهای تبلیغاتی با ایجاد خلاقیت آنرا جایگزین سررسید کردهاند. کاسکو از دیدهبان بازار در اینباره میگوید: در این سالها خلاقیت و ایدههای نو است که حرف اول را در تبلیغات میزند. برای همین بسیاری از شرکتها سعی کردهاند با هزینهایی کمتر و یا حتی بیشتر از چاپ سررسید اقدام به ارتقای محتوای هدیه خود بدهند. این مورد را هم در نظر بگیرید که ارسال هدیههای عید برای شرکای تجاری و مشتریان بسیار کم هزینه تر از بودجههای تبلیغاتی در تلویزیون، محیطی و حتی چاپ در روزنامهها محسوب میشود.
دکتر سهیل ترکان، مدیر آژانش تبلیغاتی لاوان نیز در مورد تنوع بستههای تبلیغاتی تبریک سال نو به هفت صبح گفت: تنوع اینگونه بستهها بسیار بالا رفته حتی رقابت بر سر آن نیز وجود دارد.امسال یکی از گزینههای مناسب برای بستۀ هدیه سال نو کتابهای الکترونیکی با قیمتی بین 5 تا 50 هزارتومان بوده است. یک شرکت مسافرتی نیز برای مشتریان خود کشتیهای چوبی هدیه ارسال میکرد.
ترکان در ادامه گفت که سررسید به نوعی یک هدیه سوخته است که دیگر هیچ جذابیتی برای گیرنده ندارد و تنها سررسیدهایی نزد مخاطب میماند که زیبا و گران قیمتتر باشد.امروزه اکثر سررسیدها یا در کمد خاک میخورند و یا دفترنقاشی کودکان میشوند و به نوعی شرکتی که برای سررسید کمتر خرج کند برنده است.
مدیر کانون لاوان اضافه کرد که استفاده از سررسید با پیشرفت تکنولوژی در دنیا منسوخ شده و تقریبا در اکثر کشورهای دنیا دیگر از سررسید استفاده نمیکنند.